Leven met Verlies en Rouw

Rouw is de achterkant van liefde

 Herken jij  gemis, verlies en rouw in jouw praktijk en weet jij hoe je, behalve naast jouw hulpverlenende kennis, inbreng en vaardigheden troost kan brengen? Juist als het gaat om korte contactmomenten, hoe jij effectief én tegelijkertijd ook affectief kunt zijn bij gemis, verlies en rouw en eventueel stervensbegeleiding.

Verlies hoort bij het leven. Het is iets waarmee je kunt leren omgaan, ook al is dat niet gemakkelijk en blijft waarschijnlijk bij tijden pijn doen of op z'n minst lastig is.

Mensen kunnen door diverse omstandigheden verliezen ervaren. Vaak wordt er alleen gedacht aan verlies na het overlijden van een dierbare. Echter de lijst van verliezen is lang. Doordat dit niet bekend is, worden verliezen niet gezien, of erkend. In deze nascholing wordt er ingegaan op diverse vormen van verlies. Ook wordt duidelijk dat achter elk verlangen een verliesbeleving zit.  Onderkennen we voldoende in onze dagelijkse praktijk, dat er iedere dag wel een cliënt tegenover ons zit die een verlieservaring deelt en daarover rouwt? Mogelijk niet.

Rouwen is een natuurlijke reactie op verlies. Het doorstaan van rouw is een proces met uiteenlopende reacties. Deze kunnen opeenvolgend zijn of vinden gelijktijdig en gezamenlijk plaats. Dat maakt rouwen overweldigend en complex. Daarbij is elk verlies en dus ook het rouwen: situatie- cultuur-, leeftijds- en persoonsgebonden en daarnaast ook nog eens sekse specifiek.

Rouwen is niet alleen rouwproces, maar het is ook een kans tot een leerproces. Juist omdat degene die dit meemaakt moet dealen met hetgeen wie/wat gemist wordt. Het is het leren omgaan met jezelf in deze nieuwe situatie. Tevens is het een zoektocht naar zinvinding en vernieuwde zingeving. Dit om het verlies te kunnen integreren in het leven, waarbij er op een gegeven moment rust teruggevonden kan worden. Het vraagt herpositioneren van degene die rouwt. Je moet loslaten en je opnieuw verhouden tot de nieuwe situatie.  Dat vraagt om verbinding vanuit zichzelf met de/het andere.  Daar past het haptonomisch aanbod heel goed bij.

In deze training wordt ook ingegaan op de bijbehorende emoties. Die zowel ‘explodeert’, wat naar buiten toe gericht is en/of ‘implodeert’, wat naar binnen gericht is.

Rouw heeft domino-effecten – secundaire-, mogelijk tertiaire gevolgen - die net zo belastend kunnen zijn als het rouwen om de primaire reden. Wat doet rouwen met de mens die dit meemaakt? En waarom rouwen zo noodzakelijk is.

Er zijn vier rouwmodellen die aan bod komen, Kübler-Ross, William Worden en Stroebe & Schut.  Deze inzichten koppelen we aan het haptonomisch begeleiden, hoe ga je daarmee om en welke interventies zijn passend. Het OntWikkelingsSchema (OWS), als theoretisch kader waar het ITH mee werkt wordt hierin meegenomen en is de rode draad van deze training.

De omstandigheden waarop iemand verlies leidt maakt dat het verlies ook een trauma kan zijn. En dit kan al in de vroege jeugd ontstaan.

Sterven(sproces), is een allesomvattend proces wat vaak gepaard gaat met, eerst vastpakken om daarna te kunnen loslaten, met achteruitgang, in combinatie met het afscheid nemen van dierbaren/mensen/dieren, maar ook plaats, werk, lichaamsfuncties (ziekte), zingeving (bv pensioen), etc.

Indien mensen al of niet een levensovertuiging, een Godsdienst hebben en/of spiritueel zijn, heeft invloed op de beleving tijdens hun leven, het sterven en de dood, tot zelfs na hun dood.

Opzet

In deze 9-daagse training gaan we via diverse thematieken die te maken hebben met verlies en rouw. Deze gaan we vanuit verschillende invalshoeken benaderen en met elkaar onderzoeken in theorie en praktijk.

Er wordt aandacht besteed aan:

• Wat is een verlieservaring
• Welke verlieservaringen er zijn
• Wat is verdriet, levend-verlies, stil verdriet, gestolde rouw, pathologische rouw of gestapeld verdriet
• Wat is rouw. Wat is complexe rouw, zoals persisterende-, anticiperende-, somatische- en collectieve rouw.
• De rouwmodellen en wanneer rouwen effectief is.
• Wanneer we bij verlies spreken van een (verlies)trauma.
• Hoe mensen hierin bijgestaan kunnen worden door jou als haptotherapeut of andere professional?
• De laatste fase van het leven het sterven, de dood en de begeleiding hierbij
• Hoe we vanuit het haptonomische begeleiding aanbod ondersteuning bieden bij de diverse verlies en rouw vraagstukken.
• Daarnaast hoe Systemisch Werk ondersteunend en aanvullend is bij begeleiding van verlies en rouw.

Het systemisch werken rondom het thema verlies en rouw; “Als het verlies of de rouw niet genomen worden, raakt het systeem verstoord en kan het zijn dat in een volgende generatie iemand in die energie leeft, iets gaat dragen voor de ander en niet ten volle kan leven of de ander onbewust volgt in de dood. Degene die is overleden of weggegaan behoudt altijd zijn plek. Een kind kan onbedoeld op de plek van b.v. een overleden ouder komen te staan en zo niet meer in de ontvangende positie opgroeien. Ook ongeboren kinderen (miskramen of een abortus) horen erbij en hebben hun plek. In een opstelling kan het verlies genomen worden en zo rust ontstaan in jezelf en je systeem. Zij werkt met theorie, met kleine- en grote opstellingen. Hetgeen je in korte tijd veel inzicht, heling en rust geeft in jezelf als persoon en je systeem. Daarnaast geeft het je ook extra handvaten voor in je werk.

Programma

Dag 1 t/m 4 zijn m.n. ingericht op kennis, en vaardigheden van rouwbegeleiding, in combinatie van Peter van den Berg en Monique van Bilderbeek. Daarbij kan je denken aan verlieservaringen, uitleg rouwmodellen, uitleg geëxplodeerde en geïmplodeerde emoties, zoals verdriet, uitleg wat rouw is, domino-effecten, secundaire- en tertiaire gevolgen, verschillende vormen van rouw, trauma-gerelateerd aan verlieservaringen-vroegkinderlijk trauma- en gekoppeld aan gesprekstechnieken en haptonomische werkvormen.

Dag 5 en 6 is Systemisch werk van Ingrid Vlemmings.

Dag 7 gaan Peter en Monique het fenomeen de dood, beleving rondom de dood en het stervensproces, fysiek, geestelijk, sociaal, Godsdienstig/ spiritueel verder uitwerken

Dag 8 en 9 zijn praktijkdagen om alles te integreren, o.a. aan de hand van vragen en casuïstiek vanuit de deelnemers, waarin de haptonomische begeleiding centraal staat.

Resultaten

De deelnemer heeft na deze training:

• Inzicht in de dagelijkse thema's in de praktijk die te maken hebben met rouw, dat ahctre het vrelangen meestal een verliesbeleving zit
• Inzichten in diverse theoretisch modellen rondom verlies en rouw
• Inzicht in het stervensproces en de beleving van de dood
• Inzicht in diverse vormen en stadia van verlies en rouw in allerlei opzichten en verschijningsvormen
• Ervaren wat de toegevoegde waarde van systemisch werk bij verlies en rouw is. Daarnaast ben je instaat om kleine systemische interventies te doen
• Inzicht in hoe de (haptonomische)begeleiding en het systemisch werk elkaar versterken en aanvullen in de begeleiding
• Inzicht in het (haptonomische) aanbod en de mogelijke interventies als ondersteuning in de rouwbegeleiding en het omgaan met emoties
• Uiteindelijk de rijkdom ervaren wat de gelaagdheden die aangesproken worden je kunnen brengen als mens en als professional

Concreet

Trainers:

Peter van den Berg: is verlies-, rouw- en stervensbegeleider, Gast- én Praktijkdocent en Schrijver, en heeft colleges gegeven aan de Academie voor Geesteswetenschappen te Utrecht (opleidingen tot: Energetisch therapeuten, Geestelijke begeleiders en Verlies-, rouw- en stervensbegeleiders). Hij heeft zijn kennis niet alleen via ‘boekenwijsheid’ opgedaan maar is ervaringsdeskundige op velerlei gebieden. Voor meer informatie zie www.praktijk-doorleven.nl

Ingrid Vlemmings is Ervaringsdeskundige, Trainer, (Systemisch) Coach, Begeleider (Familie) Opstellingen, Ergo- en Haptotherapeut en Verlies- en Rouwtherapeut. Voor meer informatie zie www.ingridvlemmings.nl

Monique van Bilderbeek: docent aan het ITH, trainer/coach/begeleidingskundige en haptotherapeut;

Data: Najaar 2024. Nieuwe data worden nog gepland, van 10.00 – 17.00 uur.

Investering: € 1995,00 incl. lunch, koffie/thee en lesmateriaal.

Doelgroep: Haptotherapeuten (i.o.), Haptonomisch Counselors (i.o.)  en overige professionals.

Locatie: ITH, Zeigelhof 28 te Nijmegen (zie de website voor routebeschrijving en parkeertips)

VVH 90 punten, de NFG erkent de accreditatie. NVPA-punten te behalen.